04/05/2025

OLHAR POÉTICO Ainda estou aqui! - POEZIA RIGARDO Ankoraŭ mi estas ĉi tie!




OLHAR POÉTICO Ainda estou aqui!


enquanto lábios beijos ardem 
látegos ardem peles nuas 
porões quartéis clandestinos

famílias clãs destinos se rompiam
dilacerados pela tortura nos filhos
amordaçados desaparecidos

gritos surdos corredores ecoam 
lúgubres fétidos sangue escoa
sugada juventude corpo castigado

ainda estou aqui - diz a sétima arte
olhar frio documentário-poesia 
choram marias clarices eunices

deputado desaparecido 
diretório acadêmico  
docente silenciado
sussurros: sabe quem ficou gripado?

código ou eufemismo? 
até atestado de óbito
naquele clima endêmico
seria comemorado...
Ainda estou aqui! 


POEZIA RIGARDO Ankoraŭ mi estas ĉi tie!

dum lipoj kisoj ardaj 
skurĝoj ardaj nudaj haŭtoj 
kaŝaj kazernaj keloj

rompataj familioj klan' destinoj 
dispecigataj de torturaj filoj
silentigataj malaperintaj 

surdaj krioj koridore eĥadas 
funebra fetora sango skuadas
suĉada juneco punata korpo 

ankoraŭ mi estas ĉi tie - diras la sepa arto
frida rigardo poezia dokumentario 
ploras marias clarices eunices

malaperinta deputito
akademia direktorio
docento silentigita
susuroj: ĉu vi scias kiu gripiĝis?

ĉu kodo ĉu eŭfemismo? 
eĉ mortatesto 
en tiu endemia etoso
finfine komemorata...
Ankoraŭ mi ĉi tie! 

02/05/2025

MATERIALISMO, ILUSÃO - MATERIISMO ILUZIA

 

Materialismo e Ilusão

Materialismo, ilusão
da institucional religião. 
Religue-se então 
no templo-coração.

 

Sem alma, sem sentimento,
o materialismo, só desalento.
Religiões, em geral,
perdem a alma, afinal:
buscar significado
é caminhar lado a lado.


No caos da razão,
onde o sentido, onde a conexão?


Materiismo kaj Iluzio

Materiismo, iluzio 
de institucia religio. 
Ne religiĝu for, 
sed en la templo-kor’.


Sen anim’, sen sento,

nur senkuraĝo, jen materiismo. 
Religioj ĝenerale 
perdas l’ animon, fine: 
serĉe al signifo, 
iru ni man’-en-mane.


En ĥaozo, racie,
kie senco, konekto kie?

01/05/2025

LOCAL DO CONGRESSO BRASILEIRO DE ESPERANTO 2025 KONGRESEJO DE LA BRAZILA KONGRESO DE ESPERANTO 2025


LOCAL DO CONGRESSO BRASILEIRO DE ESPERANTO DE 2025

A Universidade de Brasília (UnB) é um marco da arquitetura moderna brasileira, projetada por Oscar Niemeyer e idealizada por Darcy Ribeiro. Situada em meio ao cerrado, a UnB representa não apenas um centro de excelência acadêmica, mas também um espaço de harmonia entre arte, ciência e natureza. Seus edifícios icônicos, como o Minhocão, impressionam não apenas pela ousadia das formas arquitetônicas, mas também pela funcionalidade que dialoga com o ambiente ao redor. A estrutura ampla e os jardins integrados tornam o campus um local de singular beleza e inspiração.

O Memorial Darcy Ribeiro, também conhecido como “Beijódromo,” é outro destaque no coração da universidade. Este espaço, concebido para homenagear o legado do antropólogo e educador Darcy Ribeiro, combina modernidade e simbolismo em seu design arquitetônico. Com áreas ao ar livre, auditórios e instalações que celebram a diversidade cultural e o pensamento crítico, o Memorial é um local que evoca reflexão e celebração.

Entre os dias 23 e 25 de novembro de 2025, essas instalações serão palco do Congresso Brasileiro de Esperanto. Este encontro, que reúne participantes de todo o país e do exterior, encontra no ambiente da UnB e do Memorial Darcy Ribeiro o cenário perfeito para promover o diálogo, a troca de ideias e a celebração da cultura global. A cultura inovadora e rica da universidade, aliada às belezas do cerrado e ao legado visionário de Darcy Ribeiro, certamente enriquecerá a experiência dos congressistas, consolidando o evento como um marco no calendário cultural e universitário. Se pintar fome ou sede, passe no Café Bistrô Utopia. É logo ali!

 

 

AGRABLA KONGRESEJO DE LA BRAZILA KONGRESO DE ESPERANTO 2025

Universitato de Braziljo (UnB) estas marko de la moderna brazila arkiteturo, projektita de Oscar Niemeyer kaj idealigita de Darcy Ribeiro. Situata meze al la brazila tropika savano, UnB reprezentas ne nur centron de akademia ekscelenco, sed ankaŭ spacon de harmonio inter arto, scienco kaj naturo. Siaj ikonaj konstruaĵoj, kia “Minhocão”, impresas ne nur pro la trokuraĝo de la arkitekturaj formoj, sed ankaŭ pro la laŭfunkcieco, kiu dialogas kun la ĉirkaŭa medio. La vasta strukturo kaj la kompeltigaj ĝardenoj igas la kampuson loko de unika beleco kaj inspiro.

Memorialo Darcy Ribeiro, konata ankaŭ kiel “Beijódromo” (“Kisejo”), estas alia apartigo en la koro de la universitato. Tiu loko, konceptita por omaĝi la legaton de la antropologo kaj edukisto Darcy Ribeiro, kombinas modernecon kaj simbolismo en sia arkitektura dezajno. Plena je liberaj areoj, aŭditorioj kaj instaloj celebrantaj la kulturan diversecon kaj la kritikan penson, la Memorialo estas loko rememoriganta pripenson kaj celebradon.

Inter la 23a kaj la 25a de novembro 2025, tiuj kontruaĵoj estos podio scenejo de la Brazila Kongreso de Esperanto. Tiu evento, kiu kolektas partoprenantoj de la tuta lando kaj ekstere, trovas em la etoso de UnB kaj  Memorialo Darcy Ribeiro la perfektan scenejon por promocii la dialogon, la interŝanĝon de ideoj kaj la celebradon de la tutmonda kulturo. La noviga kaj riĉa kulturo de la universitato, aliancita al la belecoj de la savano kaj al la vizia legato de Darcy Ribeiro, certe riĉigos la sperton de la kongresanoj, kio plifirmigos la eventon kiel marko en la kultura kaj universitata kalendaro. Se tamen iu soifos aŭ malsatos, sufiĉas iomete piediri al Kafejo Utopio.

ESPERANTO POR UMA CULTURA DE PAZ ENTRE OS POVOS ESPERANTO POR PACA KULTURO INTER LA POPOLOJ

 


ESPERANTO POR UMA CULTURA DE PAZ ENTRE OS POVOS
A Liga Brasileira de Esperanto e a União Planetária/ TV Supren atuam em parceria há décadas. Com ideais humanistas comuns, a parceria se estreita ainda mais pela soma de recursos para a realização do Congresso Brasileiro de Esperanto em Brasília-DF de 20 a 23 de novembro de 2025, no Memorial Darcy Ribeiro, Universidade de de Brasília (UnB). Junto com a Associação Brasiliense de Esperanto (EAB) e o Clube de Esperanto de Taguatinga (TEK) o congresso deste ano tem tudo para empolgar esperantistas e não esperantistas no Brasil e no Exterior.

Organização sem fins lucrativos fundada em 21 de julho de 1907, a Liga Brasileira de Esperanto se dedica à promoção, difusão e coordenação da Língua Internacional Esperanto, sendo sua representação máxima no território nacional. Realiza regularmente seminários, conferências e anualmente o Congresso Brasileiro de Esperanto. Filiada à Associação Universal de Esperanto (UEA), no Brasil ela coliga as instituições esperantistas estaduais.

A União Planetária (UP) é uma OSCIP (Organização da Sociedade Civil de Interesse Público) brasileira, qualificada pelo Ministério da Justiça, que trabalha pela promoção da paz mundial, da transformação humana e do fim dos males sociais, por meio de sua atuação ativa nos campos da educação, sustentabilidade, direito animal e comunicação positiva. Em parceria com Governos Estaduais, Distrital, Federal e Prefeituras, a União Planetária atua sempre em prol da implementação dos Objetivos de Desenvolvimento Sustentável (ODS) das Nações Unidas, que englobam a superação da miséria e a implementação de elevados valores éticos, morais, culturais e sociais. Nessa parceria, portanto, entra também a Fundação Universidade de Brasília (FUB), que sediará a maioria das atividades do Congresso Brasileiro de Esperanto no Centro-Oeste. A UP é responsável pelo funcionamento da TV Supren, emissora conhecida pela programação variada em ecologia, cultura de paz, promoção dos direitos humanos, da solidariedade e da ética, com um jornalismo pautado nesses valores positivos. 

Com esse histórico de objetivos afins, nada mais natural que essa ação conjunta das instituições parceiras venha a proporcionar um congresso inédito, inigualável, inovador, com uma robusta programação artística, cultural, turística e de lazer. O tema Esperanto por uma Cultura de Paz entre os povos será o fio condutor dos trabalhos. Ou seja, o que permeará palestras, oficinas, cursos, excursões, atividades de teatro, música e demais eventos culturais. Imagine o enorme alcance em termos de público!

Em breve publicaremos as diretrizes da chamada dos trabalhos para membros da BEL e da Brazila Esperanta Junulara Organizo (BEJO) , que podem ser na Lingua Internacional Esperanto, sobre quaisquer assuntos ligados ao tema, ou mesmo em português, nesse caso necessariamente sobre o Esperanto e sua cultura. Esperantista de coração em todas as regiões, organizem suas caravanas, porque a programação deste ano traz novidades! Faça agora conosco nossos sonhos acontecerem!

 
ESPERANTO POR PACA KULTURO INTER LA POPOLOJ
Brazila Esperanto-Ligo kaj União Planetária/TV Supren partnere agadas antaŭ jardekoj. Pro la respektivaj humanismaj komunaj idealoj, tiu partenero iĝas ankoraŭ pli forta pro la kundivido de rimedoj por la realigo de la Brazila Kongreso de Esperanto, okazonta en la Memorialo Darcy Ribeiro, Universitato de Braziljo (UnB), de la 20a ĝis la 23a de novembro 2025. Kune kun la Esperanta Asocio de Braziljo (EAB) kaj Tagvatinga Esperanto-Klubo (TEK), nia ĉi-jara kongreso certe furoros inter samideanoj kaj ne esperantistoj en Brazilo kaj Ekstere.

Neprofita Organizo fondinta en la 21a de julio 1907, Brazila Esperanto-Ligo sin dediĉas al la okazigo, diskonigo kaj kunordigo de la Lingvo Internacia Esperanto, kiel ĝia plej grava reprezentanto en la nacia teritorio. BEL regule okazigas seminariojn, konferencojn kaj la jara Brazila Kongreso de Esperanto. Ano de la Universala Esperanto-Asocio (UEA), en Brazilo ĝi kunligas la ŝtataj esperantaj institucioj.

Unio Planeda (UP) estas brazila OSCIP (Organizo de la Civila Socio de Publika Intereso), agnoskata de Ministerio de Justico, kiu laboras cele al la promocio de la monda paco, la homa transformo kaj la fino de la sociaj malbonoj, pro sia agado en la kampoj de edukado, daŭripoveco, bestaj rajtoj kaj pozitiva komunikado. Partnere kun la estraro de ŝtatoj, distrikto kaj urbaj konsilantaroj, Unio Planeda ĉiam agadas favore al la starigo de la Celoj de Daŭripova Evoluo de la Unuiĝintaj Nacioj, entenanta la ĉesigon de la mizero kaj la plifirmigo de novaj etikaj, moralaj, kulturaj kaj sociaj valoroj. Partnero ankaŭ la Fondaĵo Universitato de Braziljo (FUB), sidejo de la plej parto de la kongresaj aktivaĵoj en la Centro-Okcidenta Regiono de Brazilo. UP respondecas pri la funkciado de TV Supren, tv-elsendanto konata pro la bunta programaro pri ekologio, paca kulturo, promociado de homaj rajtoj, solidareco, etiko, per ĵurnalismo direktita per tiuj pozitivaj valoroj. 

Pro tiuj similaj historiaj celoj, nenio pli natura ol tio, ke la kuna agado de partneraj institucioj starigu nova-specan, novigan, senegalan E-kongreson kun fortika arta, cultura, turisma kaj distra programado. La temo Esperanto por Paca Kulturo inter popoloj estos la liga fadeno de la laboroj, tio estas, la komuna fadeno de prelegoj, atelieroj, kursoj, ekskursoj, teatraĵoj, muziko kaj ceteraj kulturaj eventoj. Imagu la grandega atingo rilate al la publiko!

Baldaŭ publikiĝos la reguloj por laborproponoj por BEL kaj BEJO-anoj, kiuj povos esti en Esperanto, pri iu ajn afero ligita al la kongresa temo aŭ eĉ portugale, tiuokaze nepre pri Esperanto. Esperantistoj de ĉiu regiono, organizu viajn karavanojn, ĉar la programo venigos novaĵojn! Kunigu tuj al ni por la starigo de niaj komunaj revoj!
 
Sociaj retoj
YouTube:

05/04/2025

RAIA O NOVO - SPLENDAS IO NOVA

 


RAIA O NOVO

Prece matinal do silente coração:

Deus Pai-Mãe, permita-me repousar

agora em seu fluxo divino: meu dia

é todo seu para gerar o nascimento

divino do novo fluxo a cada momento

da aurora que em meu ser se anuncia.

Que o novo dia nos traga o despertar

da fraternidade em cada coração

renascido nas cores e fragrância

de cocriar sem esforço o novo criativo

para o inaudito sopro da união

e da infinita e justa abundância

do renovar-se pessoal no coletivo

para cada ser em cada nação!

 

SPLENDAS IO NOVA

Matena preĝo de l’ silenta koro:

Di’ Patro-Patrin', permesu min ripozi

nun en via dia flukso: mia tago

estas tute via por generi la dian naskiĝon

de nova flukso ĉiu-momente

de l’ aŭroro kiu mia-sine anoncas sin.

Ke la nova tago al ni portu la vekiĝon

de la frateco en ĉiu koro

renaskiĝita en koroloroj kaj aromo

de persona, kolektiva renoviĝo

kunkrei senpene la kreivan novon,

la miregan blovon de l’ unio,

de justa abundo de l’ Infinito:

persona renovigo en kolektivo

en ĉiu esto en ĉiu nacio!


04/04/2025

ALVORECER - VEKIĜO

 


ALVORECER

Inovar-se agora urge,

sintonia só com a Fonte.

No coração o Um surge

‘té que no mundo desponte.

 

Surge Energia sem medo

vem seja lá de onde for.

Nessa energia, um segredo:

Sem Nome se chama Amor


********


VEKIĜO

Rekreiĝi urĝe en nun’

agordiĝe nur al Fonto.

Koro loĝanta en Un’

ĝis venu nin nova mondo.

 

Jen Energio sen timo

venas nin kvazaŭ flam’.

En ĝi, kaŝiĝas sublimo,

Sen Nomo nomiĝas Am’.


01/04/2025

PELE DO POEMA - POEMA HAŬTO



PELE DO POEMA 

Minha pele a tua pele roça 
-- que lavoura! 
minha roça te alvoroça te agita
eriça tua pele reprograma o próprio tempo: 
amor, tive uma inspiração 
para o nosso apartamento 
quem achar que é briga 
finge que não liga não tente apartar 
desfaço divisórias limites paredes 
o tempo gira ao contrário 
o amor é minha lavra 
escava teu silêncio dele extrai esta palavra 
que suada escorre da pele do poema 
se agita se sacode trepida e calma silencia
e do roçar das peles explode calma 
e expele poesia e exala o que falo 
e minha fala escala a montanha do silêncio 
e no seu cume fala forte o falo 
e seu afago é lume onde durmo e calo 

POEMA HAŬTO 
Mia haŭto vian haŭton frotas 
-- kia kulturejo! 
mia plant-kulturejo vin agitas 
hirtigas vian haŭton reprogramas la tempon mem: 
amo, inspiron mi havis 
por nia apartamento 
tiu kiu supozu disputon kiu supozu konflikton 
ŝajnigu, ke ne gravas nin ne apartigu 
mi malfaru apartigojn limojn murojn 
tempo kontraŭe sin turnas 
 la amo estas mia plugo 
disfosas vian silenton el ĝi eltiras tiun vorton 
kiu ŝvita elfluas el la poema haŭto 
agitiĝas skuiĝas tremas kaj kalma silentas 
kaj el la haŭtofrotado eksplodas kalmon 
kaj elĵetas poezion kaj elspiras tion 
kion mi diras kaj mia eldiro 
la monton de l’ silento grimpas 
kaj sur via supro diras forte la faluso 
kaj via kareso, la lumo kie mi silente dormas

26/03/2025

DESPERTAR - VEKIĜO

 

    🌞

🌞  🌞 



DESPERTAR

Doura? Raia a aurora?

a vindoura era da telepatia

por ora hera a despontar.

segura o entusiasmo

por ora a vindoura 

era da telepatia

só marasmo, apatia.

livre de hera daninha

esplende rosa a aurora.

a vindoura era da telepatia

não mais se adia.

a vitória da luz tem nome:

aurora agora!

 

VEKIĜO

ĉu orumas, ekaperas l' aŭroro?

la venonta erao de telepatio

nur hedero ekluma.

tenu la entuziasmon,

nun la venonta 

erao de telepatio,

nur marasmo, apatio.

libera de venena hedero

splendas la roza aŭroro.

la venonta erao de telepatio

ne plu prokrasteblas.

la venko de lum'

havas nomon: aŭroro nun!


CHAMA TRINA / TRINO FLAMO

  CHAMA TRINA Inspiro Luz, retenho Vida, exalo Amor! Inspiro oito, retenho oito, exalo oito, Sempre que d'Isso me lembrar Reluz ...